Het belang van budgetteren

Budgetteren heeft mij ontzettend veel plezier gebracht.

Budgetteren klinkt als jezelf beperkingen opleggen, maar als je het op de juiste manier doet, wordt het een sport om jezelf zoveel mogelijk aan het budget te houden, en geeft het je inzicht in je vaste en variabele lasten en financiële rust.

Je kunt op verschillende manieren budgetteren en er zijn vele verschillende programma's die je daarbij kunnen helpen. Ik heb zelf gekozen om met Excel te werken omdat ik daar goed mee overweg kan en je hier eenvoudig zoveel categorieën als je wilt kan aanmaken en zo kan indelen als voor jou prettig leesbaar is. 

Ik gebruik mijn budget tweeledig: voor de start van een nieuw boekjaar, vul ik per kostensoort in wat ik verwacht dat er afgeschreven gaat worden, en in de loop van het jaar vul ik in een tabel naast de verwachte kosten de daadwerkelijk gemaakte kosten in. Zo verandert mijn budget in de loop van het jaar naar mijn daadwerkelijke boekhouding en kan ik mijn gehele administratie kwijt in 1 document.

Als eerste is het belangrijk dat je voor jezelf categorieën bepaalt, zodat je verschillende kosten overzichtelijk kan documenteren. Als je alle kosten in 1 rij onder elkaar zet, is het minder duidelijk wat je nu precies betaalt per onderdeel zodat het lastiger is om te zien of je nog ergens op kunt besparen. Ik heb zelf onderverdeeld in de volgende categorieën: Loon, hypotheek, verzekeringen, belastingen, autokosten, abonnementen (zoals water, elektriciteit, internet, tv, bankkosten), boodschappen, uitjes en kado's, kleding, huis inrichting en onderhoud, huisdieren en tenslotte vakanties. Maar je kan dit zo beknopt of uitgebreid maken als je zelf wilt. Belangrijk is vooral dat je letterlijk iedere cent documenteert in de juiste categorie voor een foutloze financiële administratie als je dat tenminste nastreeft. 

In Excel is het heel makkelijk om door te laten rekenen. Ik heb een voorblad gemaakt met daarin een tabel met alle categorieën en daarvan de inkomsten en uitgaven. Onderaan deze tabel volgt een optelsom van al deze inkomsten en uitgaven zodat ik meteen kan zien hoeveel ik aan het eind van het jaar kan sparen, of in een slecht geval, of ik teveel uit zou geven. 

Achter het voorblad is een tabblad per categorie. Hierin verwerk ik de te verwachte inkomsten of uitgaven en de definitieve inkomsten en uitgaven. Het fijne is dat je elk tabblad naar eigen inzicht kan inrichten. Een tabblad waar alleen elke maand een hypotheekbedrag wordt genoteerd, ziet er bijvoorbeeld anders uit dan een tabblad waar ik de boodschappen noteer want dit zijn meer afschrijvingen. De uiteindelijke optelsom per tabblad laat ik dan weer terugkomen op het voorblad.

Bij een tabblad waar maar 1 inkomsten of uitgavenpost per maand wordt genoteerd, corrigeer ik, indien nodig, per maand de budgetpost naar werkelijkheid. Bij een tabblad met meer uitgaven per maand, zet ik naast de tabel met verwachte kosten, ook een tabel met daadwerkelijke kosten zodat ik daar inzicht in heb. Per maand verander ik dan ook weer de gebudgetteerde kosten in werkelijke kosten aan het eind van de maand. Op het voorblad zie je dus zo steeds de actuele stand van de financiën en naarmate het jaar vordert, is steeds beter duidelijk wat het eind van het jaar financieel gezien zal brengen. 

Als je gaat budgetteren, is het belangrijk om te weten wat je in het verleden ongeveer per categorie kwijt was qua kosten zodat je budget voor het nieuwe boekjaar wel realistisch en haalbaar is. Van sommige posten kan je al precies weten wat het het komende jaar gaat kosten, sommige posten schat je in op basis van het verleden en doet hier een paar procent inflatie overheen. Anders zou een budget voor frustraties kunnen zorgen. Vergeet hierbij ook niet de variabele uitgaves zoals vakanties, uitjes en cadeautjes aan jezelf en anderen te budgetteren want als je dat niet doet, houdt je jezelf voor de gek want deze kosten komen evengoed. Dan kan je ze beter vooraf gewoon inschatten. Je hoeft jezelf namelijk niks te ontzeggen, maar door gebruik te maken van een budget, ga je wel beter nadenken of je een uitgave zeker weten wilt doen of dat het toch niet de kosten waard is. Hierdoor, wordt je eigenlijk vanzelf een persoon die minder ondoordachte en onnodige uitgaves doet. 

Een budget kan je een goed inzicht geven hoeveel bestedingsruimte er is en of die vakantie wel kan omdat je eigenlijk ook al die dure zonnepanelen had aangeschaft dat jaar. Omdat je per categorie goed kan zien hoeveel kosten er zijn, heb je ook sneller inzicht of je hier nog besparingen kan doen. De belastingen kan je bijvoorbeeld niet veel aan veranderen, maar de meeste posten kan je wel zeker op besparen door deze kritisch te bekijken. Je hebt alle verzekeringskosten bij elkaar staan, kan je deze eventueel goedkoper krijgen door alles bij 1 partij onder te brengen, heb je wel alle verzekeringen nodig? Uitjes, ga je samen naar een restaurant of ga je gezellig met een groepje thuis koken voor een deel van de anders gemaakte kosten? kan je besparen op je boodschappen? Ga je meer fietsen in plaats van met de auto en bespaar je op je autokosten? En ga zo maar door. 

Budgetteren geeft mij dus naast de financiële rust en inzicht, ook bespaaruitdagingen op variabele lasten en een kritische blik naar de vaste lasten waar vaak ook nog winst te halen is door overstappen naar een goedkopere aanbieder. 

Werk jij al met een budget en jaar-administratie?